sikoloji dünyasında önemli bir yere sahip olan Heinz Kohut, Kendilik Psikolojisi (Self Psychology) yaklaşımı ile psikanalitik kurama farklı bir bakış açısı kazandırmıştır. Özellikle narsistik kişilik gelişimi ve empati kavramları üzerinde duran Kohut, bireyin kendilik duygusunu anlamanın psikoterapideki önemine dikkat çekmiştir. Bu yazıda, Kendilik Psikolojisi’nin temel kavramlarını ve terapötik uygulamalarını detaylandıracağız.
Heinz Kohut Kimdir?
Heinz Kohut, 1913 yılında Viyana’da doğmuş ve daha sonra ABD’ye göç ederek psikanaliz alanında çalışmalar yapmıştır. Geleneksel Freudcu kuramın sınırlarını genişleterek narsistik kişilik bozuklukları ve kendilik gelişimi konularına odaklanmıştır. Empatiyi terapi sürecinin merkezine yerleştiren Kohut, klasik psikanalitik yaklaşımdan farklı bir terapi yöntemi geliştirmiştir.
Kendilik Psikolojisi Nedir?
Kendilik Psikolojisi, bireyin kendilik (self) algısını ve bu algının nasıl geliştiğini anlamayı hedefleyen bir kuramdır. Kohut’a göre, sağlıklı bir psikolojik gelişim için kendilik nesneleri ile sağlıklı ilişkiler kurmak esastır. Kendilik nesneleri, bireyin duygusal ihtiyaçlarını karşılayan kişiler veya nesnelerdir.
Kohut, üç temel kendilik nesnesi ihtiyacını vurgular:
- Yüceltilme (Mirroring): Bireyin başarılarının ve duygularının çevresindeki kişiler tarafından onaylanması ve takdir edilmesi ihtiyacı.
- İdealizasyon: Bireyin güçlü ve güvenilir bir figüre bağlanma ihtiyacı. Bu figür, kişinin güven duygusunu besler.
- İkizleşme (Twinship): Kişinin benzerlik ve paylaşım duygusu yaşamak için bir başkasıyla ortak bir kimlik geliştirme ihtiyacı.
Bu ihtiyaçlar sağlıklı bir şekilde karşılandığında, birey güçlü bir kendilik duygusu geliştirir. Ancak bu süreçte eksiklikler veya travmalar yaşanırsa narsistik kırılmalar ve duygusal zorluklar ortaya çıkabilir.
Kendilik Psikolojisi ve Terapötik Uygulamalar
Kohut’un yaklaşımında empati, terapinin merkezinde yer alır. Terapist, danışanın duygularını ve ihtiyaçlarını derinlemesine anlamaya çalışarak onu yansıtıcı bir şekilde destekler. Bu süreçte, danışanın eksik kalan kendilik ihtiyaçları yeniden ele alınır ve duygusal bütünlük sağlanır.
Özellikle narsistik kişilik bozuklukları, depresyon, kaygı bozuklukları ve düşük benlik saygısı gibi sorunların tedavisinde Kendilik Psikolojisi yaklaşımı etkili sonuçlar verebilir. Kohut’un yaklaşımı, danışan ile terapist arasında güçlü bir güven ilişkisi kurulmasını teşvik eder.
Kendilik Psikolojisi’nin Günümüzdeki Yeri
Günümüzde Kendilik Psikolojisi, birçok terapist tarafından benimsenmekte ve farklı psikoterapi ekolleri ile birlikte kullanılmaktadır. Kohut’un empatiye verdiği önem, modern terapi yaklaşımlarında vazgeçilmez bir unsur haline gelmiştir. Özellikle narsistik kişilik yapıları ile çalışan terapistler, bu kuramdan büyük ölçüde faydalanmaktadır.
Heinz Kohut’un Kendilik Psikolojisi, insanın temel duygusal ihtiyaçlarına ışık tutan önemli bir psikoterapi yaklaşımıdır. Empati odaklı bu kuram, bireylerin duygusal gelişimini ve kendilik algısını yeniden inşa etmeyi hedefler. Günümüzde de psikoterapi alanında geniş bir uygulama alanı bulan Kendilik Psikolojisi, insanın kendini anlamasına ve duygusal bütünlüğünü sağlamasına yardımcı olmaktadır.